ÖNSOY KÜTÜĞÜ NEDİR?

     Sütün tüketiciye kaliteli ve ucuz ulaşmasının sağlanmasında en etkili yol, ülkede iyi bir Islah Programı uygulanmasına bağlıdır. Ayrıca, bir işletmenin karlılığının ilk koşulu iyi bir sürü idaresi olup, iyi bir sürü idaresi de işletmelerde tutulan gerçek kayıtlarla sağlanabilir.

     Kayıtlı sistem ile gelecekteki pazar koşullarına uygun nitelikli damızlık hayvanların yetiştirilmesi, hayvan hareketlerinin kontrol altına alınması ile hayvan sağlığı ve koruyucu sağlık hizmetlerinin de kolaylıkla yapılabilmesi sağlanacaktır.

Proje Sorumluları:

-Tarım ve Köyişleri Bakanlığı (Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü)
-Türkiye Damızlık Sığır Yetiştiricileri Merkez Birliği

Projenin Amacı:

-Birim başına elde edilen verimin artırılması
-Yüksek döl verimi (gebelik oranı, kolay doğum v.b.)
-Kayıt altındaki hayvan sayısının arttırılması
-Proje kapsamındaki hayvanların takibi
-Sistem dışı işletmelerde satılan soykütüğüne kayıtlı hayvanların takibi
-Sistem dışındaki işletmelerde bulunan hayvanların soykütüğüne alınmasının kolaylaştırılması
-Ülkemizde kullanılan ithal spermaların takibi
-Suni tohumlama çalışmalarının disipline edilmesi
-Tanımlanan hayvanların belgelendirilmesi
-Ülkemizdeki mevcut sığırlardan suni tohumlananların kayıt altına alınıp belgelendirilmesi
-Damızlık vasıflı hayvan sayısının artması
-Suni tohumlama özendirilerek boğa altı inek sayısına göre çok düşük olan suni tohumlama çalışmalarının .yaygınlaştırılması

Proje Uygulama Alanı:

Proje tüm İl ve İlçelerde uygulanacaktır.
Toplam Hayvan Sayısı: 10,712,308 baş
Toplamdaki Kültür Irkı Dişi Hayvan Sayısı: 1,500,000 baş
Kültür Irkındaki Toplam İnek Sayısı: 925,000 baş
Uygulama alanındaki tohumlama dağılımı ise aşağıdaki şekildedir:
Kamu ve Özel Sektörün Suni Tohumlama Sayısı: 692,153 baş
Tabii Tohumlana Sığır Sayısı: 104,930 baş
İşletme İçi Boğayla Tohumlanan Sığır Sayısı KALAN
Suni tohumlanan hayvanların 480,000 başı ( %70'i) kültür ırkı ve kayıt edilebilecek dişi sığır sayısıdır.
Merkez Birliğine Bağlı İl Birliklerinin illerinde yapılan tohumlama Sayısı 411,775 baş
Merkez Birliğine bağlı İl Birliklerinde ise;
Kayıt Altındaki İnek Sayısı: 26,000 baş
Kayıt Altındaki Dişi Hayvan Sayısı: 54,000 baş

İşletme sayılarına bakıldığında;

Merkez Birliğine Üye İşletme Sayısı: 5,100
Soykütüğüne Kayıtlı İşletme Sayısı: 3,300
Suni Tohumlanan Hayvan Sayısına Göre Kontrol Altına Alınabilecek İşletme Sayısı: 200,000

Bilgisayar Programı:

     Başlatılan Islah Programının ülke genelinde disipline edilmesi, suni tohumlama kayıtlarının sağlıklı bir yapıya kavuşturulması, dişi damızlık satışlarında başıbozukluğun önlenmesi, damızlık hareketlerinin kontrol edilmesi amacıyla Ön Soykütüğü Projesi hazırlanmış ve Proje Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca onaylanmıştır. İl Müdürlükleri ile Birliklerin ortaklaşa yürüteceği bu Projede suni tohumlama boğaları ile ana ve babası belli, anasının verim kayıtları bulunan tabii tohumlama boğaları ile tohumlanan tüm hayvanlar kayıt altına alınacaktır.

     Eğer istenir ve imkan sağlanırsa kullanılacak olan programda tüm hayvanların kayıtları yapılabilecektir.

     Belgelendirme: Bu proje kapsamında verilecek belge Saf Irk Sertifikası'dır. Bu belgeyi alacak hayvanın ana ve baba kaydının bulunması gerekmektedir.

     Satış halinde belge talebi Merkez Birliğine bağlı illerden Merkez Birliğine, diğer illerden ise Bakanlığa yapılacaktır.

    Uygulama Şekli: İthal hayvanların takibi bilgisayar programı yerine geçecek olan bu program, illerde ve Merkezde (Ankara) olmak üzere iki aşamadan oluşmaktadır. Programın hazırlığı ile kullanımı Bakanlık ve Merkez Birliği'nin ortak sorumluluğunda olacaktır.

İllerdeki uygulama ise;

-Merkez Birliği faaliyet alanında, sorumluluk İl Birliklerinde ve Merkez Birliğinde bulunacaktır.

     Verilerin toplanması, Merkez Birliğine bağlı İl Birliklerinin bulunduğu illerde Bakanlık İl Müdürlüğü ile İl Birlikleri arasında yapılacak bir protokol çevresinde yapılacaktır.

Veri toplanması ve küpeleme şekli;

     O İl'de suni tohumlama yapan kişi ve kuruluşlar her ayın bitimini takip eden hafta içerisinde tohumlama cetvellerini İl Müdürlüğüne verecek ve İl Müdürlüğü de soykütüğü bilgisayar programına kaydetmesi için İl Birliğine gönderecektir. İl Birliği takip eden ay içerisinde tohumlanan hayvanların küpesiz olanları ile o ay doğacak muhtemel buzağı adreslerini çıkartarak İl Müdürlüğü ile yapılan Protokol çerçevesinde çalışma alanlarında küpelemeleri yapacaktır.

     Tohumlamalarda kullanılan spermalardan; İthal edilen spermanın test edilmiş olması, eğer yurt içinde üretiliyor ise ana, baba biliniyor ve ananın süt verim özelliklerinin olması gerekmektedir. Bu belgeleri suni tohumlama yapan kişi ve kuruluşun beyan etmesi zorunlu olacaktır.

     Ayrıca, yetiştirici veri toplayan elemanlara istenilen belge ve bilgileri (tohumlama bilgileri ve kullanılan spermanın payeti) vermek zorunda olacak, bilgi veremeyenlerin hayvanları noksan olan bilgileri ile kaydedilecek ve bundan dolayı da belge talepleri karşılanmayacaktır.

     -Yetiştirici Birliklerinin aktif olmadığı illerde, program İl Müdürlüğünde olacak, veriler İl Müdürlüğünde toplanacaktır. Toplanan veriler Merkez Bilgi İşleme (Ankara) gönderilecektir.

SONUÇ :

* Kayıtlı hayvan sayısı artırılacak, tohumlama kayıtları güvenilir hale gelecektir.
* Kayıtlı hayvanların il içi ve iller arası hareketi Merkezden sıkı bir şekilde takip edilebilecek, böylece kayıt dışına çıkmalar önlenecektir.
* Önsoykütüğünden soykütüğüne geçmek isteyen işletmelerle ilgili veriler otomatik olarak, yeni veri girilmeksizin ...Soykütüğü Bilgisayar

Programına aktarılabilecektir.

* Suni tohumlama çalışmaları gelecek desteklemelerle ivme kazanacaktır.
* Sürü içinde yapılacak araştırma çalışmaları için geniş bir veri tabanı oluşacaktır.
* Eğitim ve yayım hizmetleri daha etkin olacaktır.
* Islah programı yaygınlaştırılabilecektir.
* Genç hayvanların erken tohumlanması önlenecektir.